Wat zijn mijn rechten bij een huisbezoek door de gemeente?

Een huisbezoek is de meest vergaande vorm van controle door de gemeente en levert een inbreuk op iemand zijn privacy op. De gemeente moet daar dus wel een goede reden voor hebben. Niet bijvoorbeeld het alleen maar controleren van bankafschriften. Want dat kan ook op een andere minder ingrijpende manier.
Een huisbezoek gebeurt in de gemeente Groningen door minimaal 2 personen van de gemeente die zich legitimeren en het doel van het huisbezoek aangeven. Zonder toestemming kunnen de personen niet binnenkomen. Let op dat toestemming weigeren consequenties kan hebben voor uw uitkering.
Een dergelijk onderzoek moet zich beperken tot datgene wat noodzakelijk is voor het vaststellen van het recht op uitkering en mag niet ontaarden in een huiszoeking.
Van het huisbezoek wordt een rapport opgemaakt, waaruit ook blijkt wat de reden van het huisbezoek was. Met dit rapport kunt u controleren of de regels zijn nageleefd.

Vooral problemen bij onaangekondigde huisbezoeken

Huisbezoeken gebeuren zowel aangekondigd als niet aangekondigd. Bij een aangekondigd huisbezoek moet u denken aan situaties waarbij het noodzakelijk is dat iemand van de gemeente bij u langs komt bijvoorbeeld omdat u een voorziening heeft aangevraagd. Dan komen mensen van de gemeente langs om de situatie te bekijken.

Hier gaat het om de onaangekondigde huisbezoeken. Deze huisbezoeken zijn erg ingrijpend en leiden vaak tot problemen met de uitkering.

Waar moet u bij een onaangekondigd huisbezoek aan denken?

  • Ineens staan er mensen van de gemeente voor uw voordeur en vragen u om toestemming voor het doen van een huisbezoek.
  • U heeft bij de gemeente een gesprek over uw thuissituatie en krijgt ter plekke te horen dat er diezelfde dag een huisbezoek bij u wordt gedaan. Dat lijkt op een aangekondigd huisbezoek. Doordat het huisbezoek zo snel plaatsvindt, kunt u zich niet voorbereiden, en is het toch als het ware een onaangekondigd huisbezoek.

Wanneer kunt u een onaangekondigd huisbezoek verwachten?

  • Bij aanwijzingen dat u niet woont op het opgegeven adres
  • Bij aanwijzingen dat u mogelijk samenwoont (een gezamenlijke huishouding met een ander heeft)
  • Bij aanwijzingen dat u (zwart) werkt

Wanneer is er geen goede reden voor een huisbezoek?

De gemeente moet aan u de reden kunnen uitleggen waarom een huisbezoek wordt gedaan en dat er geen andere manier is om zaken te controleren. Bijvoorbeeld zijn anonieme tips of vage vermoedens geen goede reden voor een huisbezoek.

Waarom toestemming nodig bij een huisbezoek?

De gemeente doet geen huisbezoek tegen uw wil. De gemeente zou dan uw huisrecht schenden. Als u toestemming geeft is er geen sprake van inbreuk op uw huisrecht. Dus vraagt de gemeente uw toestemming.

Waar moet de gemeente verder aan voldoen?

Naast het hebben van een goede reden moet de gemeente u ook volledige en juiste informatie geven. Dat heet ‘informed consent’. Dat betekent dat de gemeente niet zomaar zonder een duidelijke reden of zonder zich geldig te legitimeren bij u op de stoep kan staan.
Als u dan onder druk toch toestemming geeft en de medewerkers van de gemeente binnenlaat, dan heeft u dat gedaan zonder ‘ informed consent’. De informatie die de gemeente dan krijgt door dat huisbezoek mag niet als bewijs tegen u worden gebruikt.

Waar moet nog meer aan worden voldaan?

  • Medewerkers van de gemeente moeten zich meteen bij de voordeur of voor het betreden van de woning legitimeren
  • Medewerkers moeten u informeren over het doel van het huisbezoek
  • Zij moeten uw toestemming krijgen voordat zij uw woning binnengaan
  • Zij moeten u informeren over de gevolgen voor uw uitkering, bij niet meewerken aan het huisbezoek.
  • Zij moeten na het huisbezoek een rapport opstellen waaruit duidelijk wordt wat de reden was van het huisbezoek en of de regels zijn nageleefd.

Wat gebeurt er als u een huisbezoek weigert?

Ondanks dat u een huisrecht heeft is het niet verstandig een huisbezoek zomaar te weigeren. De gemeente kan dan uw uitkering beëindigen. Natuurlijk kan er een uitzonderlijke dringende situatie zijn op het moment van het huisbezoek. Meestal is dat niet zo. U neemt dan een groot risico als u een huisbezoek weigert.

Wat kunt u doen als de regels bij een huisbezoek niet goed zijn nageleefd?

Als de gemeente de regels rond huisbezoeken niet goed naleeft dan mag het aangetroffen  bewijs niet tegen u worden gebruikt bij de beslissing over uw uitkering. Zorg ervoor dat u zich op tijd juridisch laat adviseren. Maak tegen een besluit van de gemeente over beëindiging van uw uitkering op tijd bezwaar. Let op de termijn van 6 weken voor het maken van bezwaar.
Verder kunt u ook denken aan het indienen van een klacht tegen de medewerkers van de gemeente. Ook is het mogelijk dat u recht heeft op een (kleine) schadevergoeding. Denk dan aan een bedrag van 200 euro.

Wat doet u als uw bijstandsuitkering wordt stopgezet?

De gemeente kan uw uitkering stopzetten. Bijvoorbeeld als uw hoofdverblijf niet duidelijk is of de gemeente vindt dat u uw informatieplicht niet nagekomen bent. Vraag in dat geval zo snel mogelijk een nieuwe uitkering en een voorschot op uw uitkering aan. Vaak krijgt u veel formulieren en meerdere besluiten. Let op dat u tegen het juiste besluit op tijd bezwaar maakt. Zoek zo snel mogelijk rechtshulp. Voor de kosten rechtshulp heeft u aanspraak op bijzondere bijstand. U betaalt dus geen advocaatkosten.

Heeft u meer vragen over Sociaal zekerheidsrecht, neem gerust contact op